Data lezingen: woensdag 18 januari, 25 januari, 1 februari, 15 februari, 22 februari 2023
Tijdens zijn studie klassieke talen bezocht Cornelis Jonkman ieder jaar weer de plaatsen waar Grieken en Romeinen hun sporen hebben achtergelaten; zo werd zijn liefde voor Griekenland, Turkije en Italië geboren. Jonkman was leraar klassieke talen aan een school in Wassenaar en bezocht elk jaar met zijn leerlingen de stad Rome. Zelf zegt hij hierover: ‘Daar kwam ik terecht in een labyrint van straatjes en pleinen, van namen en feiten, waarin ik langzaam de weg leerde kennen. Ik verdiepte me in de Middeleeuwen, Renaissance en Barok en alles wat daarna nog kwam. Zo ontvouwde zich voor mij langzaam de cultuurgeschiedenis van Europa met zijn wortels in Griekenland, Israël, en het Midden-Oosten.’
Rasverteller Cornelis Jonkman weet als geen ander personen uit het verleden te laten ‘herleven’ en met hun deugden en ondeugden over het voetlicht te brengen!
Woensdag 18 januari 2023, Dante
Dante brengt ons naar het Florence van 1300. Als jonge knaap raakte hij in de ban van Beatrice, een liefde die hem zijn leven lang geïnspireerd heeft en die uiteindelijk resulteerde in zijn onvergelijkbare La Divina Commedia. Maar voordat hij daaraan begon, speelde hij een rol in het politieke leven van Florence. Door zijn stellingname tegen de agressieve politiek van paus Bonifatius VIII werd hij verbannen. Als zwervende schrijver bleef hij zijn pijlen richten op het ondankbare Florence.
Hij schreef over zijn liefde voor Beatrice, over politiek, over de volkstaal en uiteindelijk over zijn gedroomde tocht door de Hel, over de Louteringsberg tot in het Paradijs.
Woensdag 25 januari 2023, Hildegard van Bingen
Hildegard van Bingen is in de moderne tijd uitgegroeid tot een fenomeen. Zij was een volstrekt onafhankelijke geest die op allerlei terreinen actief was: als abdis, profetes, theologe, zij schreef over natuurgeneeskunde, seksualiteit en biologie, zij bemoeide zich in haar brieven met de grote gebeurtenissen van haar tijd en zij componeerde muziek.
Iedereen kende haar en bewonderde haar, maar dat een vrouw zonder veel opleiding haar boeken schreef, was voor de universitaire wereld een brug te ver.
Woensdag 1 februari 2023, Petrarca
Petrarca is de eerste ‘umanista’. Hij neemt afstand van de middeleeuwse scholastiek en beziet voor het eerst de literatuur van de oudheid met nieuwe, bewonderende ogen. Hij wil leven en schrijven zoals Cicero en diens humanistische visie uitdragen.
Zijn hele leven wordt hij gekweld door het contrast tussen christelijke bescheidenheid en het klassieke ideaal van roem en reputatie. Zijn brief over de beklimming van de Mont Ventoux spreekt boekdelen: wij zien hem klimmen en terugvallen op weg naar de top.
Woensdag 15 februari 2023, Erasmus
Erasmus is niet alleen de ideale leraar van heel Europa, maar ook dé autoriteit inzake culturele en religieuze kwesties: wat zegt Erasmus? Klassieke oudheid en christendom vormen de basis van zijn humanisme. In een schotschrift maakt hij korte metten met Julius II. Tegenover Luther stelt hij zich voorzichtig op.
De Lof der Zotheid is zijn bekendste werk. Met milde humor veegt hij de vloer aan met misstanden in de kerkelijke wereld. Wij volgen zijn leven, reizen en werken en zien zijn torenhoge ambities en diepe frustraties.
Woensdag 22 februari 2023, Galilei
Galilei doceerde wis- en natuurkunde in Pisa en Padua. Door gebruik te maken van de telescoop gaf hij de astronomie een nieuwe impuls. Niet iedereen was gelukkig met de theorieën van deze eigenzinnige man. Vooral omdat hij zijn stelling dat niet de aarde, maar de zon het centrum van het heelal is, niet kon bewijzen. Zolang bewijs ontbrak mocht hij zijn theorie niet promoten. Dat deed hij natuurlijk toch en dat leverde hem een proces op. In onze ogen onbegrijpelijk, maar in die tijd niet ongewoon.
